فیدل کاسترو: ناقض بدنام حقوق بشر، کمونیست انقلابی خوشنام، و شاید هم بررس قابلاعتماد متون ادبی؟ گاردیَن به دنبال مرگ دیکتاتور کوبا، دوستی ادبی عجیب او را با غول ادبیات آمریکای لاتین، گابریل گارسیا مارکز، بررسی کرده است. مصاحبهی گاردین با دکتر استفانی پانیچلی-باتالا1 (مدرّس ادبیات آمریکای لاتین در دانشگاه استون) بعضی از جزئیات رابطهی آنان را روشن میکند.
او میگوید تصحیحات کاسترو بیشتر نکتههای دستوری و علمی بودهاند تا ایدئولوژیک. «فیدل بعد از خواندن کتاب داستان یک غریق به گابو گفته بود سرعت قایق، درست محاسبه نشده. این باعث شد گابو از او بخواهد دستنوشتههایش را بخواند... مثالی دیگر از تصحیحهایی که بعدها انجام داد در کتاب گزارش یک مرگ بود که فیدل اشتباهی در مشخصات یک تفنگ شکاری را گوشزد کرد.» در جایی دیگر، کاسترو دربارهی همخوانی گلولهها و تفنگهایی که شخصیتهای گارسیا مارکز استفاده میکردند توصیهای داشت.
آن دو اولین بار در 1977 در هتلی در کوبا ملاقات کردند. گرچه این ملاقات را تصادفی دانستهاند، پانیچلی-باتالا میگوید کاسترو، وقتی شنیده نویسندهی کلمبیایی دارد کتابی غیرداستانی دربارهی کوبای تحت تحریمهای آمریکا مینویسد، این ملاقات را ترتیب داده است. آن کتاب هیچگاه منتشر نشد.
نشانهای دیگر از نزدیکی این دو مرد را میتوان در کتابی یافت که این هفته مرکز هری رنسام2 در دانشگاه تگزاس از کتابخانهی شخصی مارکز خرید. کاسترو در صفحهی اول کتاب پیروزی استراتژیک3 یادداشتی برای گارسیا مارکز نوشته و او را گابو خطاب کرده، نام مستعار صمیمانهای که در آمریکای جنوبی روی نویسنده گذاشتهاند. کاسترو این یادداشت را در سال 2010 نوشته، در بحبوحهی فعالیتهایش برای رفع خرابی زلزلهی هائیتی. او به دوستش میگوید: «کتاب تو، برای سخنرانی نیامدهام، مزاحم است. در حالی که وظایف دیگر مرا به بردگی گرفتهاند، کارم را رها کردهام و دارم میخوانمش. دلم برای داستانهایت تنگ شده بود.» او در ادامه میگوید بیماری طاعونِ شایع در هائیتی «مرا یاد عشق سالهای وبا انداخت.»
آنا اِروه4، سرویراستار، میگوید: «اکثر هنرمندان بزرگ کار خود را در مخالفت با خواصِ5 عصر خود معنا میکنند، و دیکتاتورها هم معمولاً سلیقهی چندان خوبی ندارند.» او همکاری موفق گارسیا مارکز و کاسترو را اتفاقی نادر میداند.
منبع: FlavorWire و Guardian
ترجمهی پویان حسنآبادی
2. Harry Ransom
3. La Victoria Estrategica
4. Anna Hervé
5. Elite